Als je spreekt met een vriend, iemand die veel jonger is, of iemand die je goed kent, kun je over het algemeen "tu" en de werkwoordsvormen daarvan gebruiken. Aan de andere kant, als je tegen iemand spreekt die ouder is, die je niet zo goed kent, of als je gewoon meer respect wilt tonen, gebruik je over het algemeen een vorm van "você".

Dit is waar het ingewikkeld wordt. Hoewel het de meest voorkomende vorm van "u" is in Brazilië, wordt het woord "você" zelf niet zo vaak gebruikt in Portugal, omdat het als een beetje te hard of te direct kan worden beschouwd.

Het is niet per se onbeleefd, maar veel mensen in Portugal hebben er een afkeer van, dus je kunt het beter vermijden waar mogelijk, of extra voorzichtig zijn om het op een vriendelijke toon en met beleefde lichaamstaal te gebruiken.

Het is heel gebruikelijk om "você" te impliceren, terwijl je het eigenlijke voornaamwoord, "você", vermijdt te zeggen. Aan de meer formele kant hebben we "o senhor" (man) of "a senhora" (vrouw). Bijvoorbeeld: "A senhora quer café? (Wilt u koffie?). Sommigen verwachten deze formele behandeling niet, tenzij ze beduidend ouder zijn dan jij, een superieure positie bekleden (zoals een baas), of in een klantendienstcontext werken.

Als je twijfelt over de formaliteit, is het een eenvoudige optie om het voornaamwoord helemaal weg te laten: "Quer café?" (Wilt u koffie?). Zo blijft het beleefd, zonder al te formeel of direct te zijn. Een andere optie is om de voornaam van de persoon te gebruiken, als je die kent: "O João quer café?" (Wil je koffie? - spreek João aan).

Wat als je met meerdere mensen spreekt? Lang geleden gebruikte je "vós" in informele omgevingen, en "vocês" in formele omgevingen. Tegenwoordig wordt "vós" meestal alleen in het noorden gebruikt, terwijl "vocês" in alle contexten heel gewoon is. Als u echt de nadruk wilt leggen op formaliteit, kunt u zeggen "os senhores e as senhoras", ("dames en heren").

Dit is een ingewikkeld onderwerp en het kost tijd om vertrouwd te raken met al deze onuitgesproken regels. Zelfs autochtonen zijn het er niet altijd over eens! Houd deze tips in gedachten, maar maak je niet te veel zorgen als er hier en daar een "você" uitglijdt. Voor een diepere discussie over deze sociale nuances (plus een afdrukbaar "Tu vs. Você" stroomdiagram), ga naar practiceportuguese .com/learning-notes/formal-informal-treatment