"De nu gegarandeerde financiering door de Deep Sea Research Group van het Okeanos (onderzoekscentrum) van de Universiteit van de Azoren zal een wetenschappelijke expeditie mogelijk maken om onbekende gebieden van de Mid-Atlantische Rug (Dorsale) te verkennen, over een periode van 17 dagen", zegt onderzoeker Telmo Mourato, die de missie zal leiden.

De Mid-Atlantische rug "is een vulkanisch gebergte dat zich uitstrekt van de Noordelijke IJszee tot Antarctica, en is de dominante topografische structuur van de Atlantische Oceaan en het meest uitgestrekte gebergte in de wereld. De expeditie zal de bodem van dit gebied in kaart brengen en de koraalgemeenschappen en sponzen karakteriseren die de richels en onderzeese bergen in het Dorsale gebied bewonen. Het is ook de bedoeling de milieufactoren te identificeren die bepalend zijn voor de ruimtelijke verdeling van de biodiversiteit van de diepe benthische bodem", aldus de verklaring.

Onder de naam "iMAR: Geïntegreerde beoordeling van de verspreiding van kwetsbare mariene ecosystemen langs de Midden-Atlantische rand in de regio Azoren", wordt de expeditie gefinancierd door het Eurofleets+-project, van het Horizon 2020-programma, dat tot doel heeft een vloot van geavanceerde en geïntegreerde onderzoeksschepen samen te brengen om de coördinatie te verbeteren en het economisch gebruik van de infrastructuur voor marien onderzoek te bevorderen.Eurofleets+ omvat 27 onderzoeksschepen, zeven op afstand bediende voertuigen (ROV's), vijf autonome onderzeeërs (AUV's) en een draagbare telepresence-eenheid.

Volgens de gezamenlijke nota van het Okeanos Center en Azores Deep-Sea Research zal deze expeditie naar de diepzee van de Azoren "het mogelijk maken nog nooit eerder bezochte gebieden te verkennen" met gebruikmaking van "complexe technologische apparatuur en middelen, grote, gespecialiseerde oceanografische schepen en bemanningen, hetgeen hoge economische kosten met zich meebrengt".

"Dit soort onderzoeksmiddelen is zelden beschikbaar voor de nationale wetenschappelijke gemeenschap", aldus de verklaring.

Telmo Morato, onderzoeker bij het IMAR (Instituto do Mar) en het Okeanos-centrum van de Universiteit van de Azoren, wijst op het belang van de via Eurofleets+ verkregen financiering, aangezien "diepzee-onderzoekteams in Portugal enige moeite hebben gehad om toegang te krijgen tot grote onderzoeksschepen, die het mogelijk maken om te werken in diepere en verder gelegen wateren en met de juiste technologische middelen".

"Onze regionale, nationale of Europese onderzoeksprojecten zijn niet in staat de kosten te dragen die verbonden zijn aan het dagtarief voor een dergelijk schip, dat tussen de 20 en 60 duizend euro kan bedragen", onderstreept de onderzoeker, die in de nota wordt geciteerd.

Ondanks de "grote vooruitgang in de kennis van de diepzee van de Azoren" in de afgelopen jaren, is Telmo Morato van mening dat "er nog veel te weten en te ontdekken valt, dus de kans die Eurofleets+ en het (Nederlands oceanografisch instituut) Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ, in het oorspronkelijke acroniem) bieden om het onderzoeksschip Pelagia in het voorjaar van 2021 op de Azoren in te zetten", zal "bijdragen aan het bevorderen van de kennis van de diepzee in Portugal". De minister van de zee, Ricardo Serrão Santos, benadrukt in de nota dat het "een nieuwe etappe is in de rijke reis van het IMAR / Okeanos diepzee onderzoeksteam van de Universiteit van de Azoren", en benadrukt het werk van onderzoekers Telmo Morato en Marina Carreiro-Silva, "voor de verdienste van het verkrijgen van deze beurs" die het mogelijk maakt "om, voor 17 dagen, het onderzoeksschip Pelagia toe te wijzen".

Marina Carreiro Silva, co-leider van de onderzoeksgroep en specialist in koudwaterkoralen, zegt ook dat "de diepzee van de Azoren een diversiteit aan biologische gemeenschappen herbergt die uniek is in de Atlantische Oceaan en uitgestrekte tuinen van koudwaterkoralen en velden van sponzen herbergt".

Commandant João Vicente, hoofd van de afdeling hydrografie van het hydrografisch instituut (IH), wijst op het grote belang van deze missie, die ook zal bijdragen aan het IH SEAMAP 2030 programma (Mapping the Portuguese Sea). De "iMAR"-expeditie heeft ook tot doel "nieuwe gebieden te identificeren die voldoen aan de definitie van kwetsbare mariene ecosystemen, de milieutoestand van benthische gemeenschappen te bepalen en zwerfvuil op zee te kwantificeren" met het oog op "het behoud van het natuurlijk erfgoed, het duurzaam gebruik van de diepzee en het minimaliseren van de negatieve gevolgen voor deze zeer kwetsbare ecosystemen".Aodhán Fitzgerald, coördinator van het Eurofleets+-project, zegt dat het project "toegang biedt tot de modernste onderzoeksschepen, waardoor het mogelijk wordt plaatsen te bestuderen die nog niet zijn verkend en een beter inzicht te krijgen in de negatieve effecten op onze diepzeemilieus".

Aan de expeditie wordt deelgenomen door onderzoekers van verschillende nationale en internationale instellingen, namelijk het hydrografisch instituut, CIIMAR van de universiteit van Porto, de universiteit van Aarhus (Denemarken), het National Oceanography Center (Verenigd Koninkrijk), GEOMAR (Duitsland), het PP Shirshov Institute of Oceanology (Rusland) en de universiteit van Vale do Itajaí (Brazilië).