In een interview met het agentschap Lusa verklaarde André Gomes-dos-Santos, een onderzoeker van het centrum van de Universiteit van Porto, dat de sequentiebepaling van het genoom van de riviermossel, gepubliceerd in het tijdschrift DNA Research, door Oxford University Press, "een eerste stap" is voor de kennis van de soort.

De riviermossel, waarvan de wetenschappelijke naam "Margaritifera margaritifera" luidt, is bekend om zijn parels, en over het algemeen bevat slechts één op de 3.000 deze kostbare stenen die rond 600 voor Christus (BC) populair werden en waarvan het gebruik blijkt uit juwelen van koninklijke families in het Verenigd Koninkrijk, Zweden, Oostenrijk en Duitsland.

"In de overgang van de 20e eeuw naar de 21e eeuw zijn de Europese mosselpopulaties met 90% gedaald, er was een enorme afname van de populaties van deze soort en die hield hoogstwaarschijnlijk verband met menselijke invloeden," aldus de onderzoeker.

Met de groei van de menselijke bevolking, de industrialisering van Europa in de twintigste eeuw, de toename van de vervuiling, de wijziging van "habitats" en de klimaatverandering is de riviermossel een van de "meest bedreigde" groepen geworden.

Momenteel is de soort in Europa door de Internationale Unie voor het behoud van de natuur (IUCN) geclassificeerd als kritisch bedreigd (CR), en in Portugal komt ze alleen nog voor in enkele rivieren in de noordelijke regio.

In die zin zal de sequentiebepaling van het genoom - de vierde sequentiebepaling van ongeveer 800 soorten zoetwatermosselen - "langetermijngevolgen hebben voor het behoud van de soort en het behoud van de ecosystemen".

"Het sequencen van het genoom is de eerste stap en het betekent dat we de genetische informatie van de soort produceren. Nu moeten we naar die informatie kijken en op zoek gaan naar de moleculaire processen die bepaalde unieke kenmerken controleren," aldus de onderzoeker.

Tot de kenmerken die in het oog springen, behoort bijvoorbeeld "het feit dat de soort parels produceert, lang leeft of zelfs genen heeft die betrokken zijn bij de reactie op verontreinigende stoffen en de effecten van klimaatverandering".

"Als het genoom ons in staat stelt deze kenmerken waar te nemen, zullen we methoden kunnen ontwikkelen om de soort te beschermen, wat ook gevolgen zal hebben vanuit het oogpunt van de ecosystemen, omdat deze soorten, hoewel ze discreet zijn, belangrijke rollen vervullen. Zij hebben bijvoorbeeld een enorme filtratiecapaciteit", verduidelijkte hij.

Volgens André Gomes-dos-Santos zijn onderzoekers van de groep Aquatische Ecologie en Evolutie van het CIIMAR nu een nieuw project gestart om de sequentie van de genomen van nog eens drie Europese soorten te bepalen om "te bestuderen hoe de klimaatverandering het overleven van deze soorten in het Middellandse-Zeeklimaat kan beïnvloeden".

"Het nu verkregen genoom van de riviermossel zal ook bijdragen tot de bredere studie van de effecten van klimaatverandering", benadrukte hij.