Ik dacht wel dat ik wist wat de meeste vruchten waren en dat ze in de supermarkt te vinden waren. Maar oh, wat had ik het mis...

Een paar weken geleden bracht ik een bezoek aan een eetbare botanische tuin genaamd 'Pomar dos Sabores' (Boomgaard van Aroma's) dicht bij de kust in de buurt van Tavira. Ik was absoluut verbaasd over wat ik aantrof. Niet alleen was er een overvloed aan bomen en planten die ik nog nooit eerder had gezien, maar er waren ook enkele van de bekende favorieten die, bij nadere inspectie, een zeer fruitige twist hadden.

Dit experiment is pas anderhalf jaar aan de gang, en toch is deze fascinerende en inderdaad smakelijke tuin al vrij goed ingeburgerd. De oprichter van het project, Miguel Cotton, trof me aan bij de poort terwijl ik verwonderd omhoog keek naar de kleurrijke en eigenzinnige plattegrond van de boomgaard. Hij begroette me met een glimlach en de grote hoed (met extra rugdekking) van iemand die geleerd heeft hoe hard de zon kan zijn als hij de hele dag in de tuin werkt. Miguel komt uit België en, voor zover ik kon nagaan, was hij advocaat, maar richtte hij ook een reisorganisatie op en doceert hij nu, naast het runnen van deze plek, ook agro-ecologie aan de Universiteit van Brussel (momenteel via Zoom). Hij heeft altijd een grote passie gehad voor plantkunde en, na zijn studie permacultuur in Ierland, bezocht hij veel verschillende projecten over de hele wereld - waar hij allerlei vreemde en wonderlijke planten zag en er verliefd op werd.

Wat deed hem besluiten om uitgerekend naar de Algarve te verhuizen? Wel, een paar jaar geleden kwam hij bij vrienden logeren en hij vertelde me hoe hij 's morgens in hun huis wakker werd en naar buiten keek om een bananenboom en een guaveboom te zien die vrolijk in de tuin groeiden. Op dat moment kreeg hij een openbaring en zei tegen zichzelf: "Miguel, dit is de meest subtropische plek van Europa, ik vraag me af wat je hier nog meer zou kunnen kweken".

Met deze gedachte in het achterhoofd verwierf hij dit stuk grond van één hectare (met plannen om het veld ernaast te betrekken naarmate de boomgaard zich uitbreidt) en begon hij al deze merkwaardige en ongebruikelijke planten in te kopen bij gespecialiseerde kwekerijen (meestal uit Frankrijk, Spanje en de Canarische Eilanden), maar ook bij privéverzamelaars en vrienden. Vervolgens heeft hij, met de hulp van gelijkgestemde lokale bewoners en vrijwilligers (van de internationale vrijwilligerssite wwoof.pt), hard gewerkt om deze boomgaard vol met allerlei smaken en aroma's - waar alles eetbaar is (op de een of andere manier) - aan te leggen.

De meeste planten en bomen zijn subtropisch en dit is een experiment om te zien welke fruitproductie denkbaar naar Europa kan worden verplaatst.

Het kan ook dienen om mensen te inspireren en hen te laten zien hoe de milieuvriendelijke aanpak in hun eigen tuin zou kunnen werken. Tot dusver hebben zij ongeveer 250 verschillende fruitbomen geplant en Miguel is van plan er tegen het einde van het jaar nog eens 100 bij te planten.

Het is echt een zeer wetenschappelijke onderneming. Alles is zeer goed georganiseerd. Miguel houdt allerlei details bij, zoals de grondsoort, en heeft in het midden van de tuin wat 'het brein' wordt genoemd (van de operatie). Dit is een zeer geavanceerd irrigatiesysteem waarmee hij niet alleen water kan besparen, maar ook precies kan controleren en registreren hoeveel elke plant krijgt. En al deze informatie wordt online opgeslagen in zijn database, voor iedereen die erin geïnteresseerd is.

De boomgaard is ook zeer ordelijk met mooie zelfgemaakte borden die de verschillende gebieden aankondigen met namen die losjes gebaseerd zijn op hoe Miguel denkt dat ze er een beetje uitzien. Zo zijn er de 'Ocean Waves', of enkele V-vormige bedden die 'The Wings' worden genoemd, en zelfs de 'Boomerang' en de 'Pickle'. Dit alles beperkt de verwarring en helpt de vrijwilligers om gemakkelijk hun weg te vinden. We begonnen onze rondleiding in de 'Palmentuin'.

Nu, we zijn allemaal gewend om palmbomen te zien in de Algarve. Dus, wat is het grote probleem? Nou, het belangrijkste is dat wanneer de palmbomen die hij hier heeft geplant volwassen worden, je de dadelachtige vruchten die ze produceren ook echt kunt eten. Hoe cool is dat? Ik vraag me af waarom we er in hemelsnaam voor zouden kiezen om een variëteit te kweken die je niet kunt eten. Plus, Miguel zegt dat die rode (kwaadaardige) snuitkevers die de palmbomen hebben vernietigd, deze niet eten. Dus, zoals bijna alles in deze eetbare boomgaard, is het zeker stof tot nadenken.

Miguel liet me zien hoe ze verschillende andere permacultuurtechnieken gebruiken, zoals 'mulchen', waarbij ze het gebied rond de voet van de bomen bedekken met stro, snoeisel van bomen en zelfs karton, om vocht vast te houden en te voorkomen dat het verdampt in de hitte van de dag. Ze hebben ook veel bloemen die de grond bedekken. Dit ziet er niet alleen mooi uit, maar helpt ook de grond "levend" te houden en, natuurlijk, de plek te laten gonzen door plaatselijke bestuivers.

Gefascineerd door al deze nieuwe en vreemde bomen, besteedde ik weinig aandacht aan wat 'de vertrouwde locals' leken te zijn, terwijl het eigenlijk ook allemaal net iets andere soorten waren. De boomgaard heeft bijvoorbeeld een verzameling granaatappelbomen, alleen zouden sommige van deze een donkerrode, of zelfs een paarse vrucht hebben. En dat niet alleen, in tegenstelling tot de bladverliezende die hier groeien, zijn deze bomen groenblijvend. Er waren ook vijgenbomen die twee keer per jaar vruchten geven (niet slechts één keer). Om nog maar te zwijgen van de verschillende soorten moerbeibomen en zelfs de beroemde medronho-struiken.

Terugkerend naar meer exotisch gebied, heeft hij ook verschillende soorten lychees, guaves, kersenbomen, mango's en nog veel meer. Dit brengt ons netjes bij wat bekend staat als de 'Bananencirkel'. Dit is tamelijk belangrijk, want Miguel legt uit dat de bananen die wij zo gewend zijn te eten, ook behoorlijk aan ons gewend raken (en aan alle pesticiden die wij gebruiken om ze te verbouwen). Hij denkt dat het slim zou zijn om na te denken over welke andere variëteiten we zouden kunnen telen. De Bananencirkel is een permacultuurtruc, waarbij je de bananenbomen (je raadt het al) in een cirkel plant, maar dan graaf je een groot gat in het midden en gebruikt dit als je composthoop. Bananen houden van al dit ontbindende goedje en zuigen het op, en met een strategisch geplaatst windscherm (genaamd 'De Grote Muur') om warmte te bewaren, gedijen ze goed. Hij kweekt verschillende soorten ongebruikelijke bananen, waaronder rode (ja, dat klopt) en bananen die eruitzien als olifanttenen.

Enkele andere hoogtepunten die ik tijdens mijn bezoek zag, waren een gele vrucht uit Azië, bekend als Boeddha's hand (die eruitziet als een citroen met veel vingers), en Miguel plette een groen blad genaamd 'kaffir' en vroeg me aan welk voedsel de geur me deed denken? Het was de onmiskenbare frisse geur van een Thaise groene curry (mmmm...yum).

Om meer te weten te komen over het project, toegang te krijgen tot de plantendatabase, wat permacultuurtips en trucs te leren, of zelfs, als je heel serieus bent, vrijwilligerswerk te gaan doen, kijk dan op de website www.orchardofflavours.com/