Maar ramen hadden niet altijd glas, het waren gewoon gaten in een muur om licht binnen te laten, open voor de elementen totdat iemand er wat zakken of dierenhuiden aan hing om de wind, regen of sneeuw tegen te houden.

Het zand dat gewoonlijk wordt gebruikt om glas te maken, bestaat uit kleine korrels kwarts kristallen, bekend als silica, soda as en kalksteen. In het begin was het moeilijk om glas te maken, omdat de ovens voor het smelten van glas klein waren en de hitte die zij produceerden nauwelijks genoeg was om glas te smelten.

De Romeinen bleken het al die jaren geleden (bij wijze van spreken) te hebben geklaard, maar vóór hen dateerde het vroegst bekende door de mens vervaardigde glas van ongeveer 3500 v. Chr., met vondsten in Egypte en Oost-Mesopotamië. De ontdekking van het glasblazen rond de 1e eeuw v. Chr. betekende een belangrijke doorbraak in de glasblazerij, waarbij Syrische ambachtslieden verantwoordelijk waren voor de uitvinding van het glasblazen, en deze revolutionaire ontdekking maakte de glasproductie gemakkelijker, sneller en goedkoper.

De glasproductie bloeide op en verspreidde zich. Maar de vroege ruiten waren klein en vertoonden vaak luchtbellen, vervormingen en gebogen rimpels, waarvan sommige nu nog te zien zijn. Het vroege vensterglas begon met een lange ballon geblazen glas, waarvan de uiteinden werden afgesneden en de resulterende cilinder in tweeën werd gesplitst. De halve cilinder werd op een ijzeren plaat gelegd en geplet. De "flessendoppen" waren de goedkopere overgebleven ruiten, die nu nog in sommige oude ramen te zien zijn.

Terwijl het oude China, Korea en Japan op grote schaal papieren ramen gebruikten, waren de Romeinen de eersten die rond 100 na Christus glas voor ramen gebruikten. In Engeland werd dierlijke hoorn gebruikt voordat glas de overhand kreeg in het begin van de 17e eeuw. (Ik wist dit niet!) In de Middeleeuwen werden hoorns van koeien, die minder duur waren dan glas, op grote schaal gebruikt om ramen te maken - ze werden in water geweekt om ze zacht te maken, verhit en dan in stroken gesneden en gerold. Ik betwijfel echter of je er doorheen kon kijken!
Helaas was de invoering van echt glas in Engeland niet zo welkom, want in 1696 voerde Willem III een 'belasting op vensters' in, en om die belasting te ontlopen, metselden veel mensen hun vensters gewoon dicht. (William's window tax is waar de term 'daglichtroof' vandaan komt!), en de belasting bleef van kracht gedurende een ongelofelijke 156 jaar.

Henry Bessemer introduceerde in 1843 een vroege vorm van 'floatglas', waarbij glas op vloeibaar tin werd gegoten. Pilkington verbeterde dit proces en ontwikkelde het revolutionaire floatglasproces verder in het midden van de 20e eeuw. Dit maakte ramen van vloer tot plafond in moderne stijl mogelijk. Bij dit proces wordt het gesmolten glas op een bed van gesmolten tin gegoten, en drijvend op het tin verspreidt het gesmolten glas zich tot een vlak oppervlak, en deze methode is vandaag de dag nog steeds de standaard in de industrie.

Oorspronkelijk kon met het Pilkington-procédé alleen glas van 6,8 mm dik worden gemaakt, maar tegenwoordig kan het zo dun zijn als 0,4 mm of zo dik als 25 mm. Hoewel de beginselen van het procédé onveranderd zijn gebleven, is de oppervlaktekwaliteit van het glas sterk verbeterd, waardoor een eindproduct zonder vervormingen of gebreken is verkregen. Vandaag de dag bloeit de glasindustrie met vele verschillende soorten voor vele verschillende toepassingen, waaronder gelaagd glas, thermisch versterkt glas en gehard glas.

Een belangrijke doorbraak was de revolutionaire uitvinding van dubbele beglazing, oorspronkelijk "thermopane" genoemd, waarbij twee glasplaten een barrière omsloten van een veilig en niet-reactief gas genaamd Argon gas, dat een efficiënte methode werd om warmte vast te houden. Aangenomen wordt dat het moderne dubbele glas zoals wij dat kennen in de jaren 1930 in Amerika is uitgevonden door C.D Haven, hoewel de Romeinen een soortgelijk idee van warmtebehoud al meer dan 2000 jaar geleden uitvonden.

Nu hebben we zelfs zelfreinigende ramen - hoe fantastisch is dat? Dit is niet zomaar een ruit. Het heeft een zeer dunne coating aan de buitenkant (we hebben het over een laag van slechts 10-25 nanometer diep) van titaniumoxide dat fungeert als een "fotokatalysator", die in feite de vorming van waterdruppels voorkomt en het water als een grote schoonmaakdoek over het glasoppervlak verspreidt.


Author

Marilyn writes regularly for The Portugal News, and has lived in the Algarve for some years. A dog-lover, she has lived in Ireland, UK, Bermuda and the Isle of Man. 

Marilyn Sheridan