In het verslag - van het in Stockholm gevestigde Internationaal Instituut voor Democratie en Maatschappelijk Welzijn (International IDEA) - worden de democratische prestaties van 158 landen sinds 1975 gemeten en wordt getracht een diagnose te geven van de toestand van de democratieën in de wereld.

In het algemeen blijkt uit het rapport dat de wereld steeds autoritairder wordt en dat democratische regeringen zich terugtrekken, hun toevlucht nemen tot repressieve praktijken en de rechtsstaat verzwakken.

Wat Portugal betreft, wordt in het verslag geconcludeerd dat het democratische regime een terugval heeft gekend op gevoelige gebieden - onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, afwezigheid van corruptie en gelijkheid voor de wet - en dat het het enige land in West-Europa is dat voor drie evaluatieparameters een terugval laat optekenen.

In Oost-Europa zijn er landen - zoals Hongarije, Polen en Slovenië - die op vier parameters zijn gedaald, maar in het westen was het Portugese regime het slechtst in vergelijking met het verslag van 2019.

Toch meet Portugal zich in verschillende parameters voor het meten van de staat van de democratie positief af ten opzichte van het gemiddelde van de groep West-Europese landen - waartoe Duitsland, Frankrijk, Nederland, Zwitserland of het Verenigd Koninkrijk behoren - en ligt het zelfs boven het gemiddelde van de groep Zuid-Europa - waar het zich naast Cyprus, Griekenland, Italië, Spanje en Turkije bevindt.

In de parameters van regeringsvertegenwoordiging scoort Portugal 0,87, tegen 0,84 voor West-Europa en 0,80 voor Zuid-Europa; in electorale transparantie scoort Portugal 0,92, tegen 0,90 voor West-Europa en 0,84 voor Zuid-Europa; in de vrijheid van politieke partijen scoort Portugal 0,79, tegen 0,76 voor West-Europa en 0,75 voor Zuid-Europa; en in burgerlijke vrijheden scoort Portugal 0,89, tegen 0,87 voor West-Europa en 0,75 voor Zuid-Europa.

Zwakke punten

De zwakke punten van het Portugese democratische stelsel liggen hoofdzakelijk op de gebieden waarop het land een terugval heeft gekend ten opzichte van 2019.

Wat de toegang tot de rechter betreft, scoort Portugal slechts 0,71, tegen 0,87 voor West-Europa en 0,74 voor Zuid-Europa; wat de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht betreft, scoort Portugal 0,74, tegen 0,78 voor West-Europa en 0,64 voor Zuid-Europa; wat de afwezigheid van corruptie betreft, scoort Portugal 0,66, tegen 0,85 voor West-Europa en 0,62 voor Zuid-Europa; en wat de participatie van het maatschappelijk middenveld betreft, scoort Portugal 0,58, tegen 0,81 voor West-Europa en 0,62 voor Zuid-Europa.

"Portugal blijft in de middengroep wat de kwaliteit van de democratie betreft. Het laat zelfs zeer positieve indexcijfers zien voor verschillende parameters. De grootste zwakte lijkt te liggen bij de toepassing van het recht en de inspanningen om corruptie te bestrijden", aldus Kevin Casas-Zamora, secretaris-generaal van de Internationale IDEA.

Wat de parameter corruptie betreft, schrijft Casas-Zamora de meest verontrustende tekenen toe aan een grotere publieke zichtbaarheid van het probleem in Portugal.

"Voor zover wij weten, is er een reeks gerechtelijke onderzoeken geweest die ernstige corruptieproblemen aan het licht hebben gebracht waarbij rechters en hooggeplaatste politieke leiders betrokken waren", concludeerde Casas-Zamora.