Maar het is helemaal niet onschuldig. Het is explosief.

Het verklaart waarom ongeveer de helft van de olie- en gasindustrie in de wereld de komende 15 jaar zal sterven, terwijl de andere helft geniet van een laatste uitzinnige ronde van groei. Luister goed, en je kunt het slimme geld al horen bewegen.

Zoals de hoofdauteur van het artikel, Jean-François Mercure van de Exeter University, aan The Guardian vertelde: "Mensen zullen in fossiele brandstoffen blijven investeren totdat de vraag die ze verwachtten plotseling niet meer komt en ze zich realiseren dat wat ze bezitten waardeloos is." Gestrande activa, met andere woorden. Maar dat zal over vijftien jaar niet overal gebeuren; alleen op sommige plaatsen.

De auteurs van het artikel namen de nationale beloften van "Net Zero in 2050" die de laatste tijd over de hele planeet zijn verspreid, werkten uit wat dat betekent in termen van afnemende vraag naar olie en gas, en identificeerden welke olie- en gasexporterende landen halverwege de jaren 2030 nog in het spel zullen zijn. Dat zullen ze niet allemaal zijn.

Natuurlijk zullen niet alle Net Zero-beloften volledig worden nagekomen. Zelfs de grote emissiereducties die worden beloofd, zullen aan het eind van de rit worden doorgevoerd, zodat de meeste pas na 2030 plaatsvinden, niet tijdens de periode van de mensen die nu deze beloften doen.

En je kunt zeker aanvoeren dat dit betekent dat de emissies nog steeds niet genoeg zullen worden teruggedrongen om te voorkomen dat we in de jaren 2040 door de 'nooit overschrijden'-limiet van twee graden hogere gemiddelde mondiale temperatuur breken, en dat we als gevolg daarvan een hel zullen moeten betalen.

Niets van dat alles zou veranderen wat Mercure et. al. zeggen. Het gebruik van fossiele brandstoffen zal nog snel genoeg afnemen om voor alle producenten van fossiele brandstoffen in de wereld een nachtmerrie van dalende wereldwijde vraag te creëren. Iedereen kan dat zien. Het vergt wat meer werk om te berekenen wie ten onder gaat en wie niet - of in ieder geval niet meteen.

Volledigheidshalve stellen de auteurs één scenario voor waarin alle olie- en gasproducenten van de wereld, of ten minste de Organisatie van Olie-exporterende Landen (OPEC), de handen ineenslaan en hun productie stapsgewijs verminderen. Hun inkomens zullen allemaal dalen, maar de pijn zal tenminste gelijk worden verdeeld. Maar je kunt zien dat ze niet echt in dat verhaal geloven.

Wat zij voorzien is dat de producenten met de laagste kosten, Saudi-Arabië en de andere Golfstaten, failliet zullen gaan. Niemand kan met hen concurreren op prijs (ze kunnen zelfs winst maken als olie maar 20 dollar per vat kost), dus zullen ze de wereldmarkt overspoelen met goedkope olie.

Dat hebben ze in het verleden niet gedaan omdat ze per vat veel meer konden verdienen als het aanbod krap bleef. Maar dat is een langetermijnperspectief, en er is geen lange termijn meer voor fossiele brandstoffen.

Als het duidelijk is dat veel olie- en gasactiva voor altijd in de grond zullen blijven vanwege de krimpende vraag, dan is het uw vaderlandslievende plicht ervoor te zorgen dat de gestrande activa aan andere landen toebehoren, niet aan de uwe.

Dus verlaag je prijs tot $20 per vat, jaag alle duurdere concurrenten uit de markt, en verkoop zoveel je kunt voordat de vraag volledig instort.

De auteurs van het artikel berekenen dat Saoedi-Arabië bijvoorbeeld 1,7 biljoen dollar kan verdienen voordat de vraag volledig is opgedroogd als het de weg van de "noodverkoop" inslaat, vergeleken met slechts 1,3 biljoen dollar als het samenwerkt met alle niet-Arabische leden van de OPEC en probeert de olie- en gasprijzen hoog te houden. 400 miljard dollar is een groot verschil, dus welke kant denk je dat ze op zullen springen?

Wie gaat er in dit scenario het eerst tegen de muur? Producenten met hoge kosten die werken in teerzanden, oliehoudende leisteenlagen, diep water en Arctische gebieden, dus Canada, de Verenigde Staten, Latijns-Amerika (vooral Mexico en Brazilië), en Rusland. Maar zelfs de producenten met de laagste kosten gaan failliet tegen 2050, als al die "Net Zero tegen 2050"-beloftes uitkomen.

Steenkool krijgt bijna geen aandacht in de krant, vermoedelijk omdat het lot ervan een langzame, gestage neergang is, met een definitieve exit tegen 2050, in plaats van de wilde schommelingen in de kosten en een decimering van de producenten die voor de olie-industrie worden verwacht.

Misschien kunnen al deze veranderingen plaatsvinden zonder ernstige gevolgen voor andere delen van de wereldeconomie, maar de geschiedenis wijst anders uit. De voorspellingen voor olie en gas zijn heel overtuigend, maar als te veel spelers beseffen dat hun activa op hetzelfde moment vastlopen, zou dit wel eens de moeder van alle marktcrashes kunnen worden.


Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer