Afgezien van de kleine (en niet verwante) knopkwartel, een tropische soort die nu bijna uitgestorven is in het Iberisch schiereiland, is de kwartel de kleinste jachtvogel en ook de meest migrerende. Het grootste deel van de Europese populatie overwintert in Afrika en keert in het vroege voorjaar terug. Dit jaar hoorde ik de bekende "wet my lips" roep voor het eerst op 2 maart, maar sommige kunnen al eind februari arriveren. De beste kans om er een te zien is na guur voorjaarsweer, wanneer vermoeide migranten kunnen worden gevonden in schaarse vegetatie op kustplaatsen.

Het aantal kwartels per jaar varieert sterk en is afhankelijk van het broedsucces in de vorige zomer (nauw verbonden met de hoeveelheid neerslag in het voorjaar) en de omstandigheden in hun winterverblijven. Hoewel het aantal kwartels in het Iberisch schiereiland nog steeds vrij groot is, zullen we nooit meer de massa's zien die in de lente in bijbelse tijden de hemel verduisterden of zelfs de aantallen die in de 19e eeuw de Iberische markten overspoelden. De jachtdruk is nog steeds intens in Spanje, waar jaarlijks meer dan een miljoen vogels worden gevangen, hoewel een onbekend deel van de geïntroduceerde Japanse kwartels daar ook onder valt.

In Portugal is de kwartel het talrijkst in de landbouwgebieden van de provincie Alentejo, waar het aantal paren gewoonlijk in de tienduizenden loopt. Elders bezetten de vogels om het even welk gebied met geschikte gewassen en weiden, maar er broeden er maar weinig in de kustgebieden van het noordwesten, waar de invloed van de Atlantische Oceaan het grootst is.

Er is een toenemende tendens dat vogels in het Iberisch schiereiland overwinteren. Dit kan ten dele verband houden met hybridisatie met de meer sedentaire Japanse soorten, hoewel de klimaatverandering ongetwijfeld ook een rol speelt.

Aan de vraag van fijnproevers die geïnteresseerd zijn in de consumptie van kwarteleieren (die al minstens sinds de Romeinse tijd als een delicatesse worden beschouwd) wordt nu in toenemende mate voldaan door vogels in gevangenschap te houden. Gelukkig leggen ze, zoals de meeste jachtvogels, grote legsels!

De kwartel heeft een groot verspreidingsgebied in de Oude Wereld, van West-Europa in oostelijke richting tot Centraal-Azië, met residente rassen in het noordelijke subcontinent en Afrika. Er zijn ook residente populaties op de Azoren en de Kaapverdische Eilanden, die vermoedelijk afkomstig zijn van verplaatste migranten in een ver verleden.