Inderdaad. Vier ballonnen of andere vliegende "objecten" die in acht dagen door de Amerikaanse luchtmacht boven Amerikaans of Canadees grondgebied werden neergeschoten, trokken ieders aandacht en maakten de toch al broze betrekkingen tussen de VS en China nog een stuk erger. Maar het blijkt allemaal een onschuldige vergissing te zijn. Een soort van.

Het eerste onbekende vliegende object, een grote Chinese ballon - 70 meter hoog, met een instrumentenlading ter grootte van enkele bussen - was duidelijk op de verkeerde plaats. Het was duidelijk ontworpen om "sigint" (signaalinformatie) te verzamelen, maar ermee door de Verenigde Staten vliegen, zelfs op 20 km hoogte, was vragen om problemen. Zijn de Chinezen echt zo dom?

Nee, dat zijn ze niet. Uit mompelende verklaringen aan de Washington Post door beschaamde Amerikaanse functionarissen die niet bij naam genoemd mogen worden, blijkt nu dat de Amerikaanse inlichtingendiensten de ballon eind januari zagen opstijgen vanaf het eiland Hainan voor de zuidelijke Chinese kust - en dat hij recht naar het oosten ging, naar het Amerikaanse eiland Guam.

Guam is de belangrijkste Amerikaanse lucht- en marinebasis in het westen van de Stille Oceaan, en een voor de hand liggend doelwit voor een militaire verkenningsballon. Het nationale luchtruim reikt slechts twaalf zeemijlen van de kusten van een land, dus een bestuurbare ballon zou alle communicatie en andere elektronische emissies van een eiland als Guam kunnen controleren zonder de wettelijke grens te overschrijden.

De Chinese ballon had propellers en een roer, zodat hij binnen de grenzen bestuurbaar was. China heeft al eerder ballonnen langs Guam gestuurd, en de VS klaagde niet, omdat het hetzelfde doet met zijn eigen verkenningsvliegtuigen, die langs de rand van het Chinese luchtruim scheren. Het maakt allemaal deel uit van het Grote Spel.

Deze keer was het echter anders. Op 24 januari, toen de ballon direct ten zuiden van Japan vloog, week hij af naar het noorden en begon te versnellen. Uitzonderlijk koude lucht boven Noord-China en Japan had de straalstroom op grote hoogte naar het zuiden getrokken, en die nam de ballon, ook hoog in de stratosfeer, mee naar het noorden en oosten over de Stille Oceaan.

De wind was te sterk om het beperkte voortstuwingssysteem van de Chinese ballon tegen te houden, dus op 28 januari drong de ballon het luchtruim van Alaska binnen en ging verder oostwaarts naar Canada, waar hij vervolgens door meer sterke wind zuidwaarts werd geblazen en boven Montana opnieuw het Amerikaanse luchtruim binnenkwam.

Op dit punt kregen de Chinezen ook een deel van de schuld, want toen de nu beheersbare wind hun ballon langs de Amerikaanse raketvelden in Montana voerde, stopten zij en bleven even hangen om langer te kijken en te luisteren. Ondeugend, ondeugend.

De Amerikaanse autoriteiten waren aanvankelijk terughoudend om de ballon neer te schieten omdat ze het hele verhaal kenden. Maar ze wilden niet zeggen wat ze wisten, omdat dat de surveillancecapaciteiten van de VS zou onthullen, dus groeide de politieke druk om 'iets te doen'. Uiteindelijk gaf president Biden het bevel om de ballon neer te schieten. Hij wachtte tot de ballon veilig boven de Atlantische Oceaan was.

Het is dus gewoon een verhaal van een alledaagse supermacht die zich vergist, en iedereen moet zich verontschuldigen. Maar de Chinezen gaan niet in op hun oorspronkelijke verhaal dat het gewoon een verdwaalde weerballon was, en de VS verontschuldigen zich helemaal niet. Net als de vierjarigen waar ze zo vaak op lijken, vinden de Masters of the Universe het bijna onmogelijk om een echte verontschuldiging te maken.

Hoe zit het ondertussen met de andere drie 'objecten' die werden neergeschoten? Ze waren veel kleiner, en kwamen in verschillende vormen en tinten: "cilindrisch, zilvergrijs, zonder teken van zichtbare voortstuwing"; "een kleine, metalen ballon met een vastgebonden lading eronder"; "achthoekig, met touwtjes eraan".

Ze werden ook neergeschoten, zei John Kirby, de coördinator voor strategische communicatie van de Nationale Veiligheidsraad, "uit voorzorg". Maar dinsdag moest hij opnieuw het podium van het Witte Huis op en bekennen dat die drie waarschijnlijk volkomen onschuldig waren geweest. 'Goedaardig', zoals hij het uitdrukte.

"Dit konden ballonnen zijn die gewoon verbonden waren aan commerciële of onderzoeksinstellingen en daarom goedaardig waren", zei hij. In feite was dit de "voornaamste verklaring" die werd overwogen. De betrokken 'entiteiten' zullen met zeer ernstige juridische problemen worden geconfronteerd als ze ooit worden geïdentificeerd, maar we kunnen het 'zwevende-zak-probleem' als opgelost beschouwen.

Was er blijvende schade? Ja, natuurlijk.

Deze incidenten hebben de aandacht van de Amerikaanse media meer dan een week vastgehouden. De details zullen snel uit het geheugen van het Amerikaanse publiek verdwijnen, maar de indruk zal blijven bestaan dat iemand, en waarschijnlijk een Chinees, hen thuis heeft bespioneerd.

Dit helpt niet om de groeiende vijandigheid tussen de twee grootste mogendheden ter wereld tot bedaren te brengen.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer