Według niedawnej ankiety przeprowadzonej wśród około 400 farmaceutów przez National Pharmacy Association (NPA), 79 procent ankietowanych farmaceutów stwierdziło, że przynajmniej raz dziennie odrzuca prośby o antybiotyki w celu leczenia drobnych chorób, takich jak przeziębienie.

Ponadto jedna czwarta ankietowanych farmaceutów stwierdziła, że pacjenci często zwracają częściowo zużyte antybiotyki, a 37 procent było świadomych, że pacjenci regularnie przechowują antybiotyki na później.

Mając to na uwadze, chcemy wiedzieć, czy należy przyjmować antybiotyki na przeziębienie - i czy są jakieś potencjalne konsekwencje takiego postępowania?

Czym dokładnie jest przeziębienie i co je powoduje?

"Przeziębienie to infekcja wirusowa, która atakuje głównie górne drogi oddechowe i jest wywoływana przez różne wirusy, z których najczęstszym jest rinowirus" - mówi dr Naveed Asif, lekarz pierwszego kontaktu w The London General Practice. "Przeziębienia są wysoce zaraźliwe i mogą rozprzestrzeniać się drogą kropelkową, gdy zarażona osoba kaszle lub kicha, lub dotykając zanieczyszczonych powierzchni, a następnie dotykając twarzy".

Credits: PA;

Czy antybiotyki działają na wirusy, takie jak przeziębienie?

"Antybiotyki są przeznaczone do zwalczania infekcji bakteryjnych, a nie wirusowych, takich jak przeziębienie" - wyjaśnia Asif. "Ponieważ przeziębienia są wywoływane przez wirusy, antybiotyki nie pomagają.

"Stosowanie antybiotyków w przypadku infekcji wirusowych nie tylko nie przynosi ulgi, ale może również przyczynić się do wystąpienia skutków ubocznych, najczęściej rozstroju żołądka i oporności na antybiotyki, utrudniając walkę z infekcjami bakteryjnymi w przyszłości".

Dlaczego tak wiele osób prosi farmaceutów o antybiotyki na przeziębienie?

"To naprawdę powszechne nieporozumienie" - przyznaje dr Chun Tang, lekarz pierwszego kontaktu w Pall Mall Medical. "Ludzie często kojarzą antybiotyki z "silnymi" lekami i zakładają, że dzięki nim szybciej poczują się lepiej.

"Czasami istnieje presja, aby szybko wrócić do pracy lub szkoły. A ponieważ objawy mogą być dość okropne, takie jak ból gardła, przekrwienie i kaszel, ludzie po prostu chcą ulgi".

Jakie są objawy przeziębienia, które ludzie często mylą z infekcjami bakteryjnymi?

"Objawy przeziębienia, takie jak ból gardła, katar i kaszel, mogą pokrywać się z infekcjami bakteryjnymi, takimi jak zapalenie migdałków lub zapalenie zatok" - zauważa Tang. "Nawet zielony lub żółty śluz nie musi oznaczać, że jest to infekcja bakteryjna, zwykle jest to po prostu część normalnej odpowiedzi immunologicznej".

Czas trwania i nasilenie objawów mogą pomóc w rozróżnieniu między infekcją wirusową a bakteryjną.

"Przeziębienie zwykle ustępuje w ciągu siedmiu do 10 dni", podkreśla Tang. "Jeśli objawy utrzymują się dłużej lub nagle pogarszają się po rozpoczęciu poprawy, może to być oznaką infekcji bakteryjnej i prawdopodobnie dobrym pomysłem jest umówienie się na wizytę u lekarza rodzinnego".

Jakie są potencjalne zagrożenia związane z niepotrzebnym przyjmowaniem antybiotyków?

Około 77 procent farmaceutów ankietowanych w sondażu NPA stwierdziło, że ich zdaniem zapotrzebowanie na antybiotyki może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa pacjentów ze względu na wzrost oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe (AMR).

"Największą obawą jest rozwój oporności na antybiotyki, która pojawia się, gdy bakterie ewoluują, aby wytrzymać działanie tych leków" - mówi Asif. "Może to skutkować poważniejszymi infekcjami, które są trudniejsze do wyleczenia.

"Inne potencjalne skutki uboczne obejmują zaburzenia żołądkowo-jelitowe, reakcje alergiczne i zaburzenia naturalnego mikrobiomu organizmu".

Credits: PA;

Co ludzie powinni robić zamiast tego, aby wyleczyć się z przeziębienia?

Aby wyleczyć się z przeziębienia, Asif zaleca skupienie się na opiece wspomagającej.

"Utrzymywanie nawodnienia, dużo odpoczynku i stosowanie leków dostępnych bez recepty w celu złagodzenia objawów może być skuteczne" - mówi Asif. "Ciepłe płyny, takie jak herbaty i zupy, mogą złagodzić ból gardła i pomóc złagodzić przekrwienie.

"Nawilżacze i aerozole do nosa z solą fizjologiczną również mogą zapewnić komfort".

Kiedy należy stosować antybiotyki w przypadku objawów ze strony układu oddechowego?

"Antybiotyki są odpowiednie tylko wtedy, gdy istnieją wyraźne dowody na infekcję bakteryjną, taką jak zapalenie płuc, angina lub infekcja zatok, która nie ustępuje" - wyjaśnia Tang. "Zwykle patrzymy na czas trwania, nasilenie i wzorzec objawów.

"Jeśli ktoś ma wysoką temperaturę, trudności w oddychaniu lub nasilające się objawy po początkowej poprawie, możemy to rozważyć. Ale w większości łagodnych chorób układu oddechowego antybiotyki po prostu nie są potrzebne".