Gewapend met een hamer, priem en borstel probeer ik 73 miljoen jaar geschiedenis te ontrafelen. Ondergedompeld in de grond is het moeilijk voor te stellen hoe groot een schedel van 181 kg is, die toebehoort aan een van de machtigste landdieren op aarde. Maar op millimeters van mijn vingertoppen ligt het bewijs van een wezen dat ik alleen in fantasiefilms en kinderboeken heb gezien.

Dinosaurussen zijn een van de grootste mysteries van de natuur. Hun plotselinge verdwijning blijft wetenschappers verbazen, maar toch zijn er bewijzen van hun bestaan te vinden in bergen, woestijnen en op bosbodems - soms slechts meters onder onze voeten.

De schedel die ik help blootleggen in een bottenbed in de Canadese provincie Alberta is van een Pachyrhinosaurus, een nauwe verwant van de Triceratops die te herkennen is aan zijn dikke baas en uitgebreide franje. De vondst, die liefkozend de bijnaam 'Big Sam' kreeg, werd gedaan tijdens opnames voor een nieuwe zesdelige BBC-serie, Walking With Dinosaurs, een vernieuwing van de populaire show die 25 jaar geleden voor het eerst werd uitgezonden.

Door aanwijzingen uit het verleden samen te voegen, brengt de show fossielen tot leven door middel van gedetailleerde animatronics, waarbij dinosaurussen worden gepresenteerd als individuele wezens met emoties en persoonlijkheden, vergelijkbaar met een natuurhistorische show in de stijl van Attenborough.

In samenwerking met meer dan 200 paleontologen koos de BBC zes verschillende verhalen en opgravingen, waaronder Spinosaurus, een woeste carnivoor die in Marokko werd gevonden, en de hartverscheurende Lusotitan die verwikkeld is in een driehoeksverhouding op Portugese bodem.

De broeders van Big Sam, die behoren tot een van de grootste kuddedinosaurussoorten, zijn de sterren van aflevering vijf. De overblijfselen van deze wezens zijn minder dan 50 jaar bekend bij de wetenschap en werden voor het eerst gevonden in Pipestone Creek Provincial Park.

De bottenbedding, op 30 minuten rijden van Grande Prairie, ligt in een boreaal bos in de buurt van een openbaar pad en werd halverwege de jaren zeventig voor het eerst ontdekt door een schoolmeester die langs de kreek liep. Het nabijgelegen Philip J. Currie Dinosaur Museum organiseert rondleidingen op de vindplaats, waar het werk nog steeds doorgaat.

"Alberta staat bekend om zijn grotere vindplaatsen van dinosaurussen, maar dit is een van de belangrijkste," zegt de conservator van het museum, paleontoloog Emily Bamforth. "Het heeft het noorden van Alberta op de kaart gezet als paleontologische hotspot."

Men schat dat er wel 40.000 dieren begraven kunnen liggen in een gebied zo groot als een tennisbaan, waardoor het een van de grootste collecties van individuele dinosaurussen ter wereld is.

"Miljoenen jaren geleden zou dit gebied moerassig zijn geweest en dicht bij de kust," legt Emily uit, terwijl ik een mille-feuille van elkaar overlappende ribben, heupen en dijbenen weghak - algemeen bekend als een 'botsalade'. "Dit zou een geweldige plek zijn geweest om een dinosaurus te zijn."

Het massagraf lijkt op een plaats delict, waarbij rechercheurs forensisch graven naar aanwijzingen in de bodem.

"Dit is een monstergrootte die we bijna nooit vinden in het fossielenbestand," vertelt Emily enthousiast. "Het is een enkele momentopname van een gemeenschap van dieren uit één periode in de tijd."

Theorieën suggereren dat de dieren naar het noorden trokken als onderdeel van een seizoensmigratie, vergelijkbaar met gnoes die de regens volgen in de Serengeti in Tanzania of Canadese kariboes die naar het noorden trekken op zoek naar verse bloemen. Maar een overstroming heeft hen waarschijnlijk op het verkeerde been gezet.

"Iedereen werd gedood - de oude, de jonge, de fitte en de zwakke", zegt Emily. "We denken dat de karkassen een jaar of twee in de uiterwaarden hebben gelegen, lang genoeg om de lichamen te laten rotten en uit elkaar te laten vallen. Toen kwamen de aaseters - onze grote Tyrannosaurus, onze Albertosaurus, onze kleine Dromaeosaurus."

Opgraven en voorbereiden zijn de meest tijdrovende aspecten van elke opgraving. Zodra de botten voldoende blootgelegd zijn, worden ze in een 'jasje' van verband gewikkeld om een beschermend gips te creëren en voorzichtig verwijderd voor verder werk en analyse.

Terug in het Philip J. Currie Dinosaur Museum, in een laboratorium met glazen scherm dat toegankelijk is voor bezoekers, werkt Emily's team aan een andere schedel van de Pachyrhinosaurus. Ik kijk toe terwijl ze het zware voorwerp - zwaarder dan een motorfiets - voorzichtig ronddraaien om te werken aan een deel van het fossiel dat voor het laatst te zien was toen het 22 jaar geleden uit de grond werd gehaald.

De hoeveelheid informatie die deze stille fossielen met elkaar delen is opmerkelijk. Alleen al door de vorm van de schedel te bestuderen heeft Emily's team gedetailleerde kenmerken afgeleid over het gedrag van de dieren. Grote oogkassen zouden de stabilisatie van de ogen mogelijk hebben gemaakt zoals we die zien bij moderne kuddedieren. Het doel van individuele kraagvormen is ook vergeleken met de unieke patronen van zebrastrepen die individuen gebruiken om elkaar te herkennen in een grote groep.

Het leven van miljoenen jaren geleden in beeld brengen gaat onze beperkte mentale capaciteit ver te boven en is bijna onbegrijpelijk. Maar kale botten kunnen een verrassend complex verhaal onthullen.

De strijd, triomfen en het dagelijks leven van deze oeroude wezens, uitgewerkt door zorgvuldig nadenken, wetenschappelijk onderzoek en een beetje verbeelding, zijn verrassend relateerbaar. We zijn tenslotte bewoners van hetzelfde huis.