In de postmenopauzale fase kunnen symptomen zoals opvliegers en stemmingswisselingen beginnen af te nemen, maar het lichaam blijft belangrijke fysieke, emotionele en hormonale veranderingen ondergaan.

Om beter te begrijpen wat er gebeurt tijdens de postmenopauze, spraken we met Dr Naomi Potter, menopauzespecialist en oprichter van Menopause Care. Ze ontrafelde wat de postmenopauze eigenlijk is, legde uit welke veranderingen je kunt verwachten en gaf een aantal praktische tips om je met vertrouwen door deze nieuwe fase te loodsen.

Wat is postmenopauze precies?

"Postmenopauze verwijst naar de tijd nadat een vrouw 12 opeenvolgende maanden geen menstruatie heeft gehad," legt Potter uit. "Dit bevestigt dat de menopauze heeft plaatsgevonden en markeert het begin van de postmenopauze."

Op welke leeftijd treedt dit meestal op?

"Volgens de British Menopause Society is de gemiddelde leeftijd van de menopauze in het Verenigd Koninkrijk 51 jaar, dus de meeste vrouwen komen in de postmenopauze als ze begin 50 zijn," merkt Potter op. "Dat gezegd hebbende, is er een grote variatie omdat sommige vrouwen eerder in de menopauze komen als gevolg van genetica, medische behandeling of chirurgische verwijdering van de eierstokken.

"De postmenopauze duurt vervolgens de rest van het leven van een vrouw, hoewel de symptomen en gezondheidsoverwegingen na verloop van tijd veranderen."

Wat zijn enkele veel voorkomende misvattingen over de postmenopauze?

Een van de grootste misvattingen is dat zodra de menstruatie stopt, alles "weer normaal wordt" of dat de symptomen volledig verdwijnen.

"Hoewel het waar is dat voor veel vrouwen intense symptomen zoals opvliegers of stemmingswisselingen beginnen af te nemen, kunnen anderen er nog jaren last van hebben, vooral als ze onbehandeld blijven," verduidelijkt Potter.

Een andere veel voorkomende mythe is dat HRT niet langer geschikt of veilig is na de menopauze.

"In feite blijft HRT voor veel vrouwen een zeer effectieve en veilige optie tot ver na de menopauze, met name voor de botten, het hart en de cognitieve gezondheid - op voorwaarde dat er binnen het juiste tijdsbestek mee wordt begonnen en het wordt afgestemd op het individu," zegt Potter.

Wat verandert er in het lichaam in deze periode?

"Tijdens de postmenopauze blijven de oestrogeen- en progesteronniveaus constant laag", legt Potter uit. "De dramatische schommelingen van de perimenopauze zijn achter de rug, maar de langetermijnimpact van lage hormoonspiegels wordt duidelijker.

"Deze hormonale veranderingen kunnen bijna elk systeem in het lichaam beïnvloeden. Je kunt veranderingen opmerken in je huid (droogheid, dunner worden), je gewrichten (meer stijfheid), je vaginale en urinaire gezondheid (droogheid, irritatie of vaker infecties) en zelfs hoe je stofwisseling of geheugen aanvoelt. De botdichtheid neemt van nature af en het cardiovasculaire risico neemt toe - beide worden beïnvloed door het verlies van de beschermende effecten van oestrogeen."

Wat zijn enkele veelvoorkomende symptomen van de postmenopauze? Beginnen intense symptomen af te nemen?

"Voor veel vrouwen beginnen symptomen zoals opvliegers, nachtelijk zweten en stemmingswisselingen af te nemen - maar niet voor iedereen, en zeker niet meteen," zegt Potter. "Onderzoek heeft uitgewezen dat 40% van de postmenopauzale vrouwen in Europa nog steeds matige tot ernstige vasomotorische symptomen heeft, zoals opvliegers en nachtelijk zweten. Deze symptomen kunnen gemiddeld zeven tot tien jaar aanhouden en bij sommige vrouwen zelfs tien jaar of langer."

Ondertussen kunnen andere symptomen zoals vaginale droogheid, een laag libido, een droge huid en gewrichtspijnen meer opvallen na de menopauze, benadrukt Potter.

"Het is belangrijk om te weten dat deze symptomen niet zomaar iets zijn om mee te leven," benadrukt ze. "Er zijn behandelingen beschikbaar, zowel hormonaal als niet-hormonaal, die aanzienlijk kunnen helpen."

Sommige vrouwen hebben ook last van bloedingen na de overgang.

"Hoewel het niet altijd ernstig is, moet het altijd gecontroleerd worden, zelfs als het maar één keer gebeurt," adviseert Potter. "Dit is iets dat ter sprake kwam tijdens mijn gesprek met Dame Kelly Holmes op mijn Is It Hot In Here? podcast.

"Ze had zich niet gerealiseerd dat bloedverlies na de overgang onderzocht moet worden en na een bezoek aan haar arts bleek het een goedaardige endometriale poliep te zijn. Het is een belangrijke herinnering om veranderingen in je lichaam niet te negeren."

Zijn er gezondheidscomplicaties of risico's verbonden aan de postmenopauze?

"De daling van de oestrogeenspiegel verhoogt het risico op verschillende gezondheidsaandoeningen op de lange termijn, zoals osteoporose door versneld botverlies, hartaandoeningen (omdat oestrogeen beschermende effecten heeft op de bloedvaten) en diabetes type 2 door veranderingen in de stofwisseling en insulinegevoeligheid," legt Potter uit. "Het kan ook het risico op problemen met de urinewegen en vaginale gezondheid verhogen door dunner wordend weefsel, en cognitieve veranderingen zoals geheugenverlies of hersenmist.

"Bewustwording en proactieve zorg kunnen een enorm verschil maken bij het beheersen van deze risico's."

Credits: PA;

Wat zijn jouw beste gezondheids- en leefstijltips voor vrouwen in deze periode?

Regelmatig bewegen

"Krachttraining en gewichtdragende oefeningen helpen de botdichtheid en spiermassa te beschermen," zegt Potter.

Eet een uitgebalanceerd dieet

"Eet een uitgebalanceerd dieet dat rijk is aan eiwitten, calcium, vitamine D, vezels en gezonde vetten - en probeer suiker en sterk bewerkte voedingsmiddelen te beperken," raadt Potter aan.

Geef prioriteit aan slaap

"Geef prioriteit aan slaap en zoek hulp als slapeloosheid of nachtelijk zweten aanhoudt," adviseert Potter.

Zorg voor een gezond gewicht

"Zorg voor een gezond gewicht, vooral om het risico op hartaandoeningen en diabetes te verminderen," raadt Potter aan.

Overweeg HRT

"HRT kan nog steeds een zeer effectieve optie zijn als de symptomen aanhouden of de gezondheidsrisico's een punt van zorg zijn, zelfs na de menopauze", zegt Potter.

Blijf sociaal en zoek steun

"Blijf sociaal en emotioneel verbonden," adviseert Potter. "Ondersteunende netwerken, mindfulness en mentale gezondheid zijn net zo belangrijk als fysieke zorg."

Blijf op de hoogte van regelmatige gezondheidscontroles

"Laat je regelmatig controleren, zoals op bloeddruk, cholesterol, botdichtheid en baarmoederhals- of borstonderzoek," raadt Potter aan.