Het aantal gevallen van leverkanker zal naar verwachting tegen 2050 verdubbeld zijn, en de stijgende obesitascijfers zijn daar deels verantwoordelijk voor, zo hebben onderzoekers gewaarschuwd.

Deskundigen voorspellen dat het aantal gevallen van leverkanker dat verband houdt met obesitas zal groeien van 5% naar 11% en dringen aan op grotere inspanningen om vermijdbare gevallen te voorkomen.

Nieuwe prognoses uit een rapport van de Lancet Commission on Liver Cancer schatten dat het aantal gevallen van leverkanker wereldwijd zal toenemen van 0,87 miljoen in 2022 tot 1,52 miljoen in 2050.

Veel volwassenen zijn zich niet bewust van de risicofactoren voor leverkanker. Daarom spraken we met Anya Adair, medisch adviseur bij de British Liver Trust en consultant in transplantatie en hepatobiliaire chirurgie bij Edinburgh Royal Infirmary. Zij gaf ons een aantal belangrijke inzichten in de belangrijkste oorzaken, symptomen en behandelingen van deze ernstige ziekte.

Wat is leverkanker en wat zijn de oorzaken?

"Kanker die zich in de lever ontwikkelt is primaire leverkanker, maar wanneer kanker ergens anders in het lichaam ontstaat en vervolgens uitzaait naar de lever, is dat secundaire kanker", legt Adair uit.

Hoe ernstig leverkanker is, hangt af van de algemene gezondheidstoestand van de patiënt, waar de kanker zich in de lever bevindt, hoe groot hij is, of hij is uitgezaaid en of het primaire of secundaire kanker is.

"Leverkanker kan zich binnen het leverweefsel ontwikkelen, wat primair hepatocellulair carcinoom (HCC) wordt genoemd," legt Adair uit. HCC ontstaat wanneer cellen genaamd hepatocyten zich beginnen te vermenigvuldigen en meer groeien dan zou moeten, volgens de Liver Cancer Trust, onderdeel van de British Liver Trust.

"Kanker kan zich echter ook ontwikkelen in de galwegen in de lever, wat cholangiocarcinoom wordt genoemd," voegt Adair toe.

Volgens de Liver Cancer Trust zijn ongeveer drie van de vier kankers die in de lever beginnen HCC, dat zich meestal ontwikkelt in levers die al littekens hebben en beschadigd zijn, een aandoening die bekend staat als cirrose.

"Je kunt een cirrotische lever met littekens hebben door alcoholgebruik, maar het kan ook komen door MASLD (Metabolic Dysfunction-Associated Steatotic Liver Disease), voorheen bekend als niet-alcoholische leververvetting," benadrukt Adair.

Zowel auto-immuun hepatitis als primaire biliaire cholangitis (beide auto-immuun leverziekten) kunnen ook leiden tot een cirrotische lever met littekens als ze niet behandeld worden, voegt ze eraan toe.

Wat zijn enkele veelvoorkomende symptomen?

"Het probleem met HCC is dat er vaak helemaal geen symptomen zijn", zegt Adair. "Het wordt dus meestal incidenteel gevonden op een scan die voor iets anders is gemaakt als de persoon niet wist dat hij een lever met littekens had."

HCC wordt soms ook ontdekt tijdens een routine-echografie die mensen laten maken die weten dat ze een levercirrose hebben.

"Soms worden mensen met een cirrotische lever gesurveilleerd en krijgen ze elke zes maanden een echo omdat het risico hoger is, en tijdens de scan wordt een nieuwe zwelling of schaduw in de lever opgemerkt," merkt Adair op.

Hoewel leverkanker in het beginstadium vaak onopgemerkt blijft, benadrukt Adair dat patiënten symptomen kunnen ontwikkelen zoals geelzucht, onverklaarbaar gewichtsverlies, vermoeidheid en/of misselijkheid als de ziekte eenmaal verder gevorderd is.

"Iedereen die geelzucht ontwikkelt, moet dringend medische hulp zoeken en vooral onverklaarbaar gewichtsverlies is ook een alarmbel," zegt Adair.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

"Leverkanker wordt meestal in eerste instantie ontdekt met een echografie, die wordt gevolgd door CT- en MRI-scans", zegt Adair. "Het is dus meestal een radiologische diagnose en in sommige situaties heb je een biopsie nodig voor bevestiging."

Wat zijn de behandelingsmogelijkheden?

"Er zijn veel behandelingsopties, afhankelijk van hoe erg je leverziekte is, hoeveel kankers in de lever je hebt, hoe groot ze zijn en wat je algemene conditie is," legt Adair uit.

Er zijn verschillende curatieve opties, waaronder chirurgie.

"Als de kanker relatief vroeg wordt ontdekt en je voldoet aan de transplantatiecriteria, dan is een levertransplantatie een curatieve optie," zegt Adair. "Als de lever goed werkt en er is maar één gebied met kanker, dan kunnen patiënten denken aan een leverresectie, waarbij je een deel van de lever weghaalt.

"Daarnaast kunnen patiënten met een enkele laesie van minder dan drie centimeter kiezen voor ablatie." Bij deze minimaal invasieve procedure wordt hitte of extreme kou gebruikt om het doelweefsel te vernietigen, aldus Liver Cancer UK.

Er zijn ook andere behandelingsopties die helpen om de leverkankertumor op afstand te houden of die een brug zijn naar verdere behandeling, zoals chemoembolisatie (een combinatie van chemotherapie en een methode om de bloedtoevoer naar de tumor te blokkeren) of lokale bestraling.