Volgens Jornal Económico zijn de vervroegde aflossingen van woningkredieten in 2023 bijna verdubbeld, van 5,5 miljard euro in 2022 naar 10,1 miljard euro. Deze gegevens werden op donderdag 1 februari bekendgemaakt door de Banco de Portugal (BdP).

"De totale vervroegde aflossingen (inclusief contracten die worden afgesloten door aflossing van de schuld van de debiteur, kredietconsolidatie in een nieuw contract en kredietoverdrachten naar een andere instelling) vertegenwoordigden 83% van de vervroegde aflossingen in 2023", aldus de toezichthouder.

Deze stijging wordt waargenomen nadat de regering in 2023 de vervroegde aflossing van woningkredieten zonder boete toestond, een maatregel die dit jaar werd verlengd.

Op donderdag 1 februari onthulde de Bank van Portugal ook dat nieuwe leningen aan particulieren in totaal 29,2 miljard euro bedroegen in 2023, 21% meer dan in 2022. De bedragen werden in 2023 met 10% verlaagd tot 19,9 miljard euro.

"Deze daling werd waargenomen in alle doeleinden: in huisvesting (-12%, tot 12,8 miljard euro), in consumptie (-4%, tot 5,1 miljard euro) en in andere doeleinden (-13%, tot 1,9 miljard euro)", geeft hij aan.

Kredietheronderhandelingen nemen hoge vlucht

Aan de andere kant stegen de heronderhandelingen over kredieten van twee miljard euro in 2022 tot 9,3 miljard euro in 2023, waarbij deze "evolutie bijna volledig wordt verklaard door de heronderhandelingen over woningkredieten, die in 2023 8,8 miljard euro bereikten, een waarde die vijf keer hoger lag dan die in 2022 (1,6 miljard euro)".

De gemiddelde rente op nieuwe woningkrediettransacties steeg van 3,24% in december 2022 tot een maximum van 4,27% in september 2023 en eindigde het jaar op 4,12%. Dit percentage bleef hoger dan het gemiddelde in de eurozone. Bij consumentenkredieten bereikte het gemiddelde rentetarief voor nieuwe transacties, dat in december 2022 7,97% bedroeg, in oktober 2023 de maximumwaarde van het jaar (9,18%) en in december stond het op 9,07%.

Bij de ondernemingen bereikte het bedrag van de toegekende nieuwe leningen 22 miljard euro, bijna evenveel als in 2022. Terwijl nieuwe contracten 84% van deze waarde vertegenwoordigen, vertegenwoordigen heronderhandelingen 16%, ondanks een groei van 53%. De gemiddelde rentevoet van nieuwe operaties steeg van 4,54% naar 5,77%.

De toezichthouder geeft ook aan dat er in 2023 een toename was van nieuwe woningkrediettransacties met een gemengde rentevoet (dat wil zeggen leningen met een vaste rentevoet in een eerste periode van het contract, gevolgd door een periode waarin de rentevoet variabel is), die steeg van 16% van het bedrag aan nieuwe transacties in december 2022 tot 71% in december 2023.

Recordstijging van de rente op deposito's

Deze donderdag onthulde de toezichthouder ook dat Portugal van alle landen in de eurozone de op één na hoogste stijging van de gemiddelde rente op nieuwe termijndeposito's van particulieren noteerde, na Letland. "Met deze stijging ging Portugal van de op één na laagste positie in december 2022 naar de 13e positie in december 2023, nog steeds onder het gemiddelde tarief dat werd waargenomen voor deze groep landen (3,29%)", aldus de toezichthouder.

De gemiddelde rente op nieuwe particuliere termijndeposito's steeg tussen december 2022 en december 2023 met 2,73 procentpunten, van 0,35% naar 3,08%.

"Dit is de grootste jaarlijkse stijging sinds het begin van de reeks, in 2003. Het bedrag aan nieuwe termijndeposito's van particulieren bedroeg in 2023 in totaal 94 miljard euro, bijna het dubbele van dat in 2022 (49,4 miljard euro)", aldus de Bank van Portugal, waarbij de grootste stijging van de gemiddelde vergoeding werd waargenomen voor nieuwe deposito's met een looptijd van maximaal een jaar: van 0,30% in december 2022 tot 3,10% in december 2023.

Bij bedrijven ging de gemiddelde vergoeding van 0,97% in december 2022 naar 3,46% in december 2023.